Een week geleden kregen we het vonnis dat we voor “ons” pleegkindje geen ondersteunende pleegzorgers meer zijn, en dat het van de vrijwilligheid afhangt, eigenlijk van de goodwill van de nieuwe pleegouders. Hoewel ik op narcisme.blog al geruime tijd schrijf over traumaherstel, is het verlies van een pleegkind een rouwverwerking als pleegouder waar ik niet op voorbereid was.
We waren er in de laatste paasperiode niet bij toen hij bij zijn nieuwe gezin was afgezet. Enkele weken later mochten we hem terug zien en nog voor 3 keer. Ons werd slechts een week vooraf verteld dat hij zou vertrekken, dat ons weekje paasverlof samen zou vervallen. Noch werd er ons verteld wat de plannen waren na die 3 keer.
De laatste keer als we hem hadden afgezet aan de voorziening kusten we hem op het voorhoofd, hielden hem stevig vast en zeiden hem dat we hem over een paar dagen zouden zien en dat het dan weer vakantie was bij ons. Het duurde echter meer dan 2 maanden vooraleer hij bij ons nog eens een nachtje mocht doorbrengen. Zijn derde laatste nachtje!
Hereniging van een kind in een nieuw pleeggezin of in zijn oorspronkelijk gezin is niets waar je je op kunt voorbereiden, en toch alles wat je je kunt voorstellen.
De hereniging met zijn ouders was altijd al onze intentie geweest en mijn vrouw had al jaren dat gezin ondersteund. In feite zou dat het succesverhaal geweest zijn. We zouden ook een beetje verdriet hebben, maar hadden dan wel de zekerheid gehad op blijvend contact met L, en het contact met zijn broers en het gevoel dat we ook ons doel zouden bereikt hebben nml de hereniging van pleegkindje L. bij zijn ouders.
Het is in alle opzichten verdriet hoe pleegzorg hier mee is omgegaan. Soms een allesoverheersende wervelwind van emoties en soms een ‘ding’ dat vele dagen, weken en maanden geleden is gebeurd om dat niets daarvan waarheid is geworden tot nu toe.
We hebben alles gedaan meerdere keren bij elke overgang dat de transitie langzaam zou duren en dat de hechting die er was met L. niet zou vernietigd worden, maar in tegendeel we wilden dat die hechting aan ons zou overgedragen worden aan de nieuwe pleegouders.
Ik wist dat ik rouwverwerking nodig zou hebben zodra de rechter besliste dat L. in een instelling moest om verenigd te worden met zijn broertjes. Nog geen jaar later wordt de beslissing genomen dat L. naar een nieuw pleeggezin vertrekt en niet bij zijn broertjes blijft, dus dat onze ondersteunende pleegzorg van 1 jaar eindigt, zoals een jaar daarvoor onze crisispleegzorg niet werd omgezet in netwerkplaatsing. Een crisispleegzorg die uiteindelijk 9 maanden duurde.
De beslissing werd genomen in de rechtbank zonder de aanwezigheid van de nieuwe pleegouders, en de biologische ouders. Mijn vrouw kreeg niet de kans om het belang van die ondersteunende pleegzorg door zijn hechting aan ons te verduidelijken bij de jeugdrechter.
In de maanden sinds onze kleine man vertrok, is het geleden van een week na zijn verjaardag, dat we hem gehoord of gezien hebben.
Mijn vrouw was de eerste bezoeker bij zijn geboorte, de eerste verjaardag werd bij ons thuis gevierd en tweede verjaardag werd samen gevierd met de biologische ouders. Op de derde verjaardag hebben we ‘s middags via een videochat eens voor hem gezongen. Zijn eerste schooldag is heel goed verlopen kregen we als antwoord op onze vraag bij de nieuwe pleegouders. En nu is het wachten tot de herfstvakantie.
Ik heb al enkele mensen gesproken over alle gevoelens, en altijd aanwezige veranderingen en voortdurende inspanningen en misstappen in dit rouwproces. Niet dat we daarbij door iemand begeleiding krijgen. Uren, werk, telefoons en verplaatsingen hebben tot niets geleid. Het is alsof alles vooraf was uitgestippeld. Ook de begeleidsters van de voorziening werden niet gehoord over de werkwijze en inhoud van de laatste transitie.
Ook heb ik geleerd dat alles wat je online leest over verdriet klopt: er is niet één manier om het te doen, en het is geen lineair proces. En wat jeugdzorg betreft het systeem is niet alleen hier gebroken in Vlaanderen. Rechten van pleegouders zijn zo goed als overal onbestaande.
Iedereen rouwt anders!
Elke pleegouder weet dat herplaatsing of hereniging een optie is. Trouwens een kind van 18 maanden of 3 jaar hoort niet in een instelling thuis. Dit staat trouwens ook vermeld in de pleegzorg wet van Vlaanderen anno 2014. Dus net voor zijn 3 jaar krijgt hij een perspectief biedende pleegzorgplaatsing waarvoor hij al 2 en een half jaar was aangemeld bij jeugdzorg. De 9 maanden verblijf bij ons werden uitgegomd. Hij mocht dus nooit in een instelling geplaatst worden gezien hij geen 3 jaar was.
We hebben meerdere uitdagingen gehad in ons huwelijk, vooral te wijten aan de familie van mijn vrouw en haar ex die nog vriend van haar familie is. Een babypleegkind was geen uitdaging maar een geschenk.
Dus toen de vraag gesteld werd vanuit het netwerk van jeugdzorg waartoe mijn vrouw als armoedeconsulente behoorde was die sleutel omdraaien geen probleem. Jeugdzorg was blij met de oplossing en zou de rest wel met de lokale pleegzorg regelen. Maar dit werd echter een machtsstrijd.
Ons nieuw baby pleegkindje van 10 maanden bracht ons gezin dichter bij elkaar want iedereen deed zijn uiterste best.
Mijn vrouw en ik hoopten dat indien nodig pleegkind L. kon blijven tot de hereniging met het oorspronkelijk gezin. De rechter besliste dat 18 maanden oude L. die in de week in de crèche verbleef, 14-daags bij ons op weekend en de helft van de vakanties kon komen, maar niet bij ons mocht blijven. Die jeugdrechter volgde daarin het advies van pleegzorg. Het blijkt een soort automatisme, zelfs van een procureur.
Hoe duidelijker het werd dat het verblijf in de instelling voor L. een nachtmerrie zou worden, hoe meer ook onze kinderen vonden dat L. bij ons moest blijven.
Maar we wisten ook dat er verschillende manieren van rouwverwerking of verliesverwerking zijn bij ons allen.
Mijn vrouw heeft haar toegelegd op fietsen en ik neig naar meer schrijven en editen voor narcisme.blog. En ‘s nachts lig ik te piekeren in bed. Ons ander pleegkindje kijkt meer naar films, Rox, Nachtwacht en paardenTV. Mijn plusdochter heeft zich deze zomer sterk ingezet voor haar bachelorproef en werkt in de ouderenzorg vooral bij demente bejaarden en heeft meer contact met haar vrienden.
We hebben de foto’s van L. niet weggenomen, zijn kleerkast staat nog op dezelfde plaats, zijn kamertje is niet veranderd.
Het maakt niet uit wat het verdriet veroorzaakt: het verlies van een geliefde, het verlies van een baan of een verbroken relatie. Iedereen rouwt anders, en dat is oké. Ja, en als het in een programma over “verlies” “begrafenis” “rouwen” gaat dan weet ik dat iedereen het hier thuis moeilijk krijgt.
Verdriet raakt je wanneer je het het minst verwacht!
Toen we onze kleine man voor de laatste keer afzetten, werd ik in de terugweg zo gefrustreerd omdat je enerzijds wel weet, dit is een nieuwe thuis voor hem waar misschien goed voor gezorgd wordt, maar dat manneke heeft zo’n verdriet door al deze beslissingen waar hij geen stem in had.
Ik was een wrak. Ik hield mijn tranen in. Mijn hele lichaam schudde. Verdriet zal je bij de enkels afsnijden. Het is niet-discriminerend, heeft geen manieren en kan voor altijd onzichtbare sporen op je hart achterlaten.
Telkens opnieuw bij nieuwe beslissingen zoals bij het ontvangen van het laatste vonnis van de laatste week had ik dezelfde gevoelens.
Schuld is de beste vriend van verdriet!
Als vrede en aanvaarding het tegengif zijn voor verdriet, dan is schuld de samenzweerder tegen rouwverwerking als pleegouder. Toen we onbewust afscheid namen van deze lieve jongen gingen we die dag in lockdown. Te midden van intense pijn en verlies (en hoop voor zijn toekomst met zijn biologische familie), keken we vooruit om zonder gezondheidsproblemen uit die crisis te komen.
Dat het 10 weken zou duren voordat we hem terug mochten vastpakken hadden we niet verwacht. Wie wel? Maar wat als we de weigering van pleegzorg vanaf het begin om L. als netwerkplaatsing te zien hadden aangevochten voor de rechtbank?
Waarom ging pleegzorg niet akkoord om een verlenging bij ons tijdens de lockdown omdat de situatie in de voorziening chaotisch, traumatisch was voor de jongeren en zekere voor dit kind van nog geen 2 jaar in een leefgroep van 11 kinderen van verschillende leeftijden? Je voelt je een crimineel en dus schuldig door zulke onmenselijke beslissingen.
En er was al het schuldgevoel omdat we niet onmiddellijk naar een advocaat gestapt waren! Te lang gedacht dat ieder met de juiste bedoelingen over het lot van pleegkind L. besliste.
Het pleegzorgsysteem is in vele landen gebroken wat de rouwverwerking als pleegouder bemoeilijkt! Maar wij allen zijn voor dat systeem verantwoordelijk!
In de momenten, dagen en weken die volgden tijdens de 14-daagse weekeinden en helft van de vakanties, weifelde ik tussen intense vreugde, opluchting, schuld en verdriet.
We hadden al verschillende stenen verlegd voor dat lieve kind, maar is het genoeg? We hebben hem leren recht zitten, we hebben hem leren eten, we hebben hem leren knuffelen, we hebben hem leren rustig slapen, we hebben hem leren wandelen, en stappen, we hebben hem zoveel woordjes geleerd, we hebben hem leren zingen, we hebben hem leren van dieren houden, we hebben hem leren samen spelen enz.
En nog blijf ik mijn hersenen kraken over het waarom pleegzorg L. niet als netwerkplaatsing wou bij ons aanvaarden, geen screening wou doen en zich “in haar gat gebeten voelde” omdat we het de verantwoordelijke van Jeugdzorg lieten vragen, die dacht dat dit maar een formaliteit was.
Het spreiden van die emoties is vloeiender en minder intens geworden, maar het erkennen van het schuldaspect van verdriet was een enorm breekpunt (lees: lelijk huilen) op meerdere delen van deze reis.
Natuurlijk moet je je niet schuldig voelen, want je hebt noch de kennis, de ervaring, noch de dynamiek, noch het netwerk binnen pleegzorg, de jeugdrechtbank en een goede advocaat gaat daar weinig aan veranderen. Trouwens, er zijn heel weinig advocaten die ervaring en kennis hebben van jeugdzorg en in het bijzonder van pleegzorg.
Misschien heb je een volledig onderzoek nodig van jeugdpsychologen en jeugdpsychiaters om een basis te hebben om “iets” te veranderen aan die handelwijze van plotse plaatsing van kinderen in instellingen en om precies het netwerk van een gezin in moeilijkheden te definiëren. En dan nog? Je hebt het uitstekende boek van “Kwetsuur naar litteken!” waar je voldoende handvaten vindt, maar het valt in dovemansoren.
Je kunt vast blijven zitten in verdriet of de sprong naar genezing wagen.
Ik heb gezocht naar de beschikbare tools, naar instructievideo’s van ervaringsdeskundigen en ik heb heel wat materiaal over transities binnen pleegzorg bestudeerd.
Die zelfgenezing waar ik nu al 1 jaar over schrijf en toepas, heeft me geleerd dat verdriet op ongezonde manieren zal blijven hangen als je het toelaat.
Ongezond verdriet bevordert egocentrisme en kan je opgesloten houden in een bepaald perspectief over je levensomstandigheden. Gezond verdriet is zowel nuttig als louterend, omdat het je in staat stelt om binnen de lens van de realiteit na te denken over liefde en leven.
Terwijl je je reis van verdriet bewandelt – of degenen in je omgeving troost die rouwen – weet dat het een heilige ruimte is. De reis van rouwen is een versleten pad van de mensheid dat, als we het goed kunnen doen, ons dichter bij elkaar en de zin van het leven brengt. We hebben dan ook beslist in onze gemeenschap dat we een cyclus over rouwen zullen organiseren.
7 handige hulpmiddelen om door verdriet te navigeren
Therapie.
Praten met een getrainde professional over je gevoelens en ervaringen kan een bevrijdend onderdeel zijn van je reis door verdriet. Het zoeken naar de juiste therapeut kan bijzonder uitdagend zijn. Er zijn online hulpmiddelen om te helpen zoeken.
Meditatie.
Meditatie is een oude praktijk van zelfcenteren door ademhaling, intentionaliteit en stilte. Voor de moderne ouder is de gedachte om nog een nieuwe vaardigheid te bereiken verbijsterend en overweldigend. Er zijn verschillende app’s in de Engelse taal en iets minder in de Nederlandse taal om meditatie mee te doen.
Fysieke Oefening.
Endorfines maken je gelukkig. Sporten is een van de beste manieren om je lichaam en geest te beschermen tegen de langdurige effecten van stress en negatieve ervaringen. Sluit je aan bij een sportschool, maak regelmatig wandelingen in je nabijgelegen park of zet YouTube aan voor een calorieverbrandende trainingssessie. Stretching en gebruik Strava als je graag fietst.
Het lezen van een boek over rouwen.
CS Lewis schrijft over zijn eigen verdriet na het verlies van zijn vrouw. Zijn interpretatie van verdriet en zijn ervaring van zijn geloof te midden van zijn verlies – was een spiegel voor velen.
Boeken en verhalen over rouwverwerking op YouTube kunnen je helpen te interpreteren wat je voelt, te anticiperen op wat ik zou kunnen voelen en te onderzoeken hoe ik verder kan gaan met geloof en hoop die nog intact zijn.
“Niemand heeft me ooit verteld dat verdriet zo als angst voelde”, schrijft hij. “Ik ben niet bang, maar het gevoel is als bang zijn. Hetzelfde gefladder in de maag, dezelfde rusteloosheid, het geeuwen. Ik blijf slikken.” Schrijft CS Lewis.
Muziek.
Speel alle droevige liedjes. Ik maakte een hele afspeellijst met nummers die me aanspoorden om de tranen te laten vloeien die ik normaal gesproken zou bewaren voor een snikfeest.
Het kan voelen alsof je alleen maar wentelt in wanhoop, maar studies tonen aan dat droevige liedjes ons kunnen helpen verdriet te accepteren en er doorheen te komen.
Musicoloog Kay Norton merkt op dat rouwen met muziek helpt omdat “muziek dezelfde vorm, dezelfde eb en vloed heeft als menselijke emoties” en iemand ertoe kan aanzetten “te huilen of te rouwen op een andere manier die bij hem past”.
Voedsel.
Iets zoets of hartigs eten na verlies is een eeuwenlange traditie. Als je een paar extra porties cake of je favoriete braadpan of luxe koffie toestaat, kun je zowel van iets genieten als de andere geneugten in het leven onthouden te midden van een seizoen van pijn en verlies.
Vrienden.
Dit is misschien vanzelfsprekend, maar voor een langere tijd wegblijven van goede vrienden en familie in een tijd van verdriet, is niet nuttig. Een pauze nemen van feestjes of een grote bijeenkomst kan nodig zijn, maar in een isolement kun je mentaal vast komen te zitten. Waag de sprong in het diepe en sms die vriend of vertel je verlies aan een collega tijdens een kopje koffie. Het is niet de bedoeling dat we het leven alleen doen, vooral niet als het pijn doet.
Steun elkaar in de commentaren!
Als dit artikel resoneert met je, deel het dan alsjeblieft. We houden onze blog volledig zonder advertenties en delen helpt ons om meer mensen op hun reis te helpen. Volg ons ook op sociale media.
Lees meer
We zijn benieuwd naar je reactie hieronder!Reactie annuleren