Wanneer we het over triggers hebben, weten we vaak precies waar we het over hebben. Die gebeurtenissen waar we opeens overrompeld worden en zonder dat we het door hebben opeens, vaak zelfs extreem, reageren.
Door kwaad te worden en ons af te reageren. Door weg te willen en als het kan ook zo snel mogelijk ervandoor te gaan. Of door te bevriezen en dicht te klappen.
Vaak kunnen we ook nog wel één of twee van die triggers bij onszelf benoemen.
Dat triggers ook een tegenhanger hebben, zijn we niet zo bekend mee.
De glimmer, die ons juist het gevoel van rust en veiligheid geeft.
Wat glimmers zijn, hoe jij je glimmers ontdekt en hoe jij ze in jouw leven kunt gebruiken, ontdek je hier.
Op het moment dat er iets in jouw leven gebeurt wat veel van je vraagt, registreert je zenuwstelsel dit als gevaar. Zeker wanneer je alles wat er op je afkomt, als overweldigend ervaart.
Wanneer je te maken krijgt met een trigger, kan deze sensatie van gevaar intens en direct zijn. Opeens is het er. Je lichaam verstart en je staat voor je gevoel met je mond vol tanden. Je mind is even helemaal leeg.
Vervolgens kom je opeens in actie. Je gaat de confrontatie aan door van je af te bijten en jezelf te verdedigen of je gaat de confrontatie uit de weg door ze snel mogelijk weg te gaan.
Als je bevriest, en als je je daaruit los weet te maken, ga je vechten of vluchten.
Dit gaat zo snel dat je zelf niet eens doorhebt wat er allemaal gebeurt en voor omstanders voelt zo’n reactie vaak overdreven aan.
Dat ons lichaam zo reageert, is heel normaal. Het is ons zelfbeschermingsmechanisme wat in actie komt op het moment dat we gevaar signaleren.
In het geval van echt gevaar is deze reactie onmisbaar. Helaas, veel van het gevaar dat we dagelijks in ons leven tegenkomen, speelt zich vooral af in ons brein en onze gedachten en is niet een echt gevaar.
Vechten, vluchten en bevriezen zijn normale reacties op gevaar
Deze reactie van ons zenuwstelsel is door Stephen Porges beschreven in de polyvagaal theorie. Hierin wordt beschreven dat ons autonome zenuwstelsel, het deel van ons zenuwstelsel waar we geen directe controle over hebben, is opgebouwd uit een sympathisch en parasympathisch zenuwstelsel.
Het sympathische deel zorgt ervoor dat we in actie komen. Het parasympathische deel dat we tot rust komen. Wanneer alles goed gaat, zijn deze twee in balans.
Bij gevaar, wat jouw zenuwstelsel waarneemt bij een trigger, schiet je eerst in je het dorsale deel van het parasympatische zenuwstelsel.
Alles komt tot stilstand.
Je adem stokt.
Het voelt alsof je hart even stilstaat.
En je mind is blank, alsof je even een black-out hebt.
Naar buiten toe klap je helemaal dicht.
Niets lukt je meer.
En het kan zelfs zijn dat je je klein en onzichtbaar probeert te maken.
Als je bekend bent met de term vechten, vluchten, bevriezen, dan is dit bevriezen.
Na deze bevriesstand komen de meeste van ons terecht in vechten of vluchten. Ons zenuwstelsel wordt weer geactiveerd en we komen terecht in het sympathische deel.
Je hartslag versnelt.
De ademhaling wordt kort en oppervlakkig.
Je bent hyperalert en er schiet van alles door je brein.
En afhankelijk van wat normaal jouw strategie is om jezelf in veiligheid te brengen, bijt je van je af of ga je ervandoor. Zoals al gezegd is deze reactie onmisbaar bij echt gevaar, maar deze reactie treedt ook op als we alleen al, vaak onbewust, denken dat er gevaar is.
Veel van ons zitten bijna continu in deze bevries-, vecht- of vluchtstand wat voor niemand gezond is. Je wilt dan ook dat jouw zenuwstelsel zich zo snel mogelijk weer veilig voelt. Dit is waar je glimmers voor in kunt zetten.
Wat zijn glimmers?
Een glimmer is de tegenhanger van een trigger. Het begrip glimmer werd geïntroduceerd door Deb Dana in haar boek ‘The Polyvagal Theory in Therapy’ (2018)
Een trigger is een associatie die jouw brein maakt tussen een pijnlijke of traumatische ervaring in het verleden en iets wat er op dit moment gebeurt. Glimmers zijn juist een associatie tussen iets wat je goed laat voelen en wat je op dat moment ervaart.
Bij een trigger ervaar je gevaar.
Bij een glimmer ervaar je veiligheid.
Een trigger zorgt voor spanning en opgejaagdheid.
Glimmers voor ontspanning en rust.
Een glimmer hoeft niet iets groots te zijn.
In tegendeel zelf. Het zijn meestal die hele kleine ervaringen, waardoor je opeens een rustige energie in jezelf voelt. Waar je even die ervaring hebt dat alles goed is en je voelt dat je tot rust komt.
Op dat moment wordt het ventrale deel van je zenuwstelsel geactiveerd. Deel van de parasympaticus, oftewel rust.
Je ademhaling verdiept en komt tot rust.
Jouw hartslag vertraagt.
Je lichaam ontspant, ook al is het maar een beetje.
En je kunt weer helder nadenken.
Voorbeelden van glimmers
Wat voor jou een glimmer is, is hoogstpersoonlijk. Wat de één dat gevoel van rust en veiligheid geeft, hoeft dat voor een ander helemaal niet te doen. Net als dat een trigger een herinnering is aan een pijnlijke of traumatische ervaring uit het verleden, is een glimmer een herinnering aan iets wat ons juist veilig liet voelen. En onze ervaringen daarmee verschillen natuurlijk sterk van elkaar.
Voorbeelden van glimmers kunnen zijn die zorgen voor herstellen van triggers:
De natuur om je heen
Turen naar de sterrenhemel
Een schitterend wolkendek zien
De spontane glimlach van iemand die je tegenkomt op straat
De kat of hond die op je schoot komt liggen
Je favoriete nummer op de radio of Spotify
Golven die op het strand slaan
Die heerlijke kop koffie, thee of natuurlijk iets anders
De zon op je huid
De stem van je moeder
Een knuffel van je geliefde
Vaak zijn het directe sensaties die je in de wereld om je heen waarneemt. Dingen die je ziet, hoort, voelt, ruikt of proeft of de herinnering hieraan.Ik ervaar bijvoorbeeld momenten van een glimmer als ik aan het wandelen ben in een bos, als ik de golven op het strand hoor slaan of als ik de zon op mijn huid kan voelen.
Ook de smaak en geur van een verse kop koffie en een versgebakken taart of cake doen dit met me. En eentje die ik al van kinds af aan geweldig vindt, zijn onze schitterende wolkenpartijen.
Herken jij hier al glimmers in voor jezelf?
Glimmers geven een intens gevoel van rust en blijdschap
Glimmer zijn prettig en nuttig voor iedereen.
Wie wil zich nu niet (even) rustig en veilig voelen. Zeker in de vaak gejaagde samenleving waarin we vandaag de dag leven. Met zijn allen zitten we vaak veel te veel en veel te lang in het sympathische deel van ons zenuwstelsel. We staan altijd aan. Ook als er geen triggers zijn.
Maar wanneer je je extra opgejaagd voelt of je triggers in je leven ervaart, dan kan een glimmer je helemaal helpen om weer meer tot rust komen. Een glimmer brengt je namelijk terug naar het parasympathische deel van je zenuwstelsel, waar we kunnen rusten en ontspannen.
Het deel waar we even uit die actie- of zelfbeschermingsstand komen. Waar we niet hoeven te bevriezen, te vechten of te vluchten.
Wat een glimmer doet is je weer veilig laten voelen, zodat je ademhaling en hartslag weer herstellen, jij weer kunt ontspannen en je hoofd weer rustig wordt. Waar de stresshormonen in je lijf afgebroken kunnen worden. Het brengt je naar de gezonde staat van ons zenuwstelsel.
Een glimmer ontkent je pijn en trauma niet
Wanneer we die intense stress van een trigger ervaren, willen we hier meestal zo snel mogelijk, en het liefst voor altijd, vanaf komen. Natuurlijk is het ook goed om met de oorzaak van die trigger aan de slag te gaan.
Zodat je van een directe, ongecontroleerde reactie over kunt gaan op een bewust, beheerst reageren. Of zoals ze dat in het Engels zeggen, van ‘react’ naar ‘respond’. Van reageren naar beantwoorden.
Dat is niet het doel van een glimmer. Een glimmer zorgt er niet voor dat je loskomt van je trigger. Dat klinkt misschien negatief. Je wilt immers ook van die trigger af, maar het betekent ook dat de pijn en het trauma die onder jouw trigger ligt, niet direct opgelost en verholpen hoeft te zijn. De pijn en het trauma hoeft niet weggedrukt en ontkent te worden. Voor nu mag die naast jouw glimmer nog blijven bestaan.
Een glimmer zorgt ervoor dat jouw focus op het negatieve en gevaar wordt verlegd naar een focus op het positieve en veiligheid. En door een glimmer vaker in te zetten, train je ook je brein om sneller op het positieve te focussen.
Dat gevoel van een glimmer is vaak tijdelijk, maar het geeft je wel even die pauze en rust om tot jezelf te komen en de situatie te zien voor wat het is:
Je bent niet echt in gevaar. Jouw lichaam wordt alleen op dat moment herinnert aan een ervaring van vroeger wat het toen als een gevaar ervaren heeft.
Hoewel het vervelend kan voelen dat dit gevoel van een glimmer tijdelijk is, bedenk je dan dat net zo goed voor een trigger geldt. Ook die trigger is tijdelijk en gaat weer voorbij. En die glimmer helpt je om de ervaring van de trigger sneller te laten verdwijnen.
Voorbeelden van glimmers waardoor we herstellen van triggers
Hoe ontdek je wat jouw glimmers zijn? Misschien lukt het je al om een aantal van jouw glimmers te zien. Top! Maar we willen natuurlijk zoveel mogelijk van jouw glimmers ontdekken. Zodat je er altijd één hebt die je in kunt zetten, wanneer je dat nodig hebt.
Kijk naar wanneer je je nu al rustig en veilig voelt!
Het eerste wat je mag doen is terugblikken en kijken welke glimmers je daarin herkent.
Tip: Noteer ze ergens, zodat je ze straks altijd bij de hand hebt.
Als je terugkijkt op de afgelopen periode, waren er momenten waarop jij je veilig en rustig voelde?
Hoe kort en vluchtig het op dat moment ook leek.
Waar was je op dat moment?
Wat gebeurde er?
Waar was je mee bezig?
Wat daarin zou voor jou een glimmer kunnen zijn?
Zijn er nu al dingen die je bewust of onbewust doet om jezelf rustiger te laten voelen? Bijvoorbeeld op de momenten dat je je even opgejaagd of overweldigd voelt?
Ga je dan een wandeling maken?
Even een knuffel vragen van je partner?
Een lekkere kop koffie of thee voor jezelf zetten?
Zet je je favoriete muziek op?
Of ga je even kroelen met de kat?
Welke glimmers zitten hierin voor jou verborgen? En als we teruggaan naar jouw kindertijd.
Wat waren toen de momenten waar jij je goed voelde?
Of wat denk je dat je dat gevoel had kunnen geven?
En hoe zou dit, in misschien iets aangepaste vorm, nog steeds een glimmer voor jou kunnen zijn?
Hou een dagboek bij
Net hebben we gekeken naar glimmers waar je je misschien nog niet bewust van was dat dat glimmers van jou zijn, maar waar je al wel bekend mee bent.
Er zullen alleen ook glimmers zijn die je nog niet opgemerkt hebt in je leven, maar die er wel zijn. Neem daarom elke dag een moment om terug te blikken op die dag of de dag ervoor.
Gebeurde er iets, hoe kort ook, waardoor je even een klein beetje kon ontspannen en het allemaal wel mee leek te vallen? Was er iets waardoor er even een glimlach op je gezicht kreeg?
Wat zorgde ervoor dat je dat zo voelde? Wat daarin is voor jou een glimmer?
Schrijf ze op, zodat je lijstje met glimmers steeds meer gevuld raakt.
Zet voor jezelf een intentie!
Ons brein heeft de neiging om zich te focussen op negativiteit en gevaar. Daarom springen voor ons alle triggers er veel meer uit dan onze glimmers.
Wat we willen is ons brein trainen om ook de positieve dingen en ervaringen in ons leven te gaan zien. Zet, om je brein hierin te trainen, de intentie dat je vandaag minstens één glimmer gaat zien en bewust gaat ervaren. Op die manier zet jij jouw brein op scherp om ze te gaan zien.
Hou een notitieboekje bij de hand of zorg ervoor dat je altijd bij de notitieapp van je telefoon kunt. Dan kun je je glimmer meteen opschrijven, voordat hij weer vervliegt in de waan van de dag.
Een glimmer zorgt voor rust en ontspanning. Het is veilig. Zo gebruik je glimmers in jouw leven
Het maakt niet uit hoeveel glimmers jij nu op jouw lijst hebt staan. Misschien is het een handjevol, misschien tien of twintig. Of mogelijk zelfs meer.
Wees niet bang om iets onterecht een glimmer te noemen.
Als iets je ook maar even dat gevoel van rust geeft, is de kans groot dat het een glimmer is voor jou. En schaam je ook niet voor jouw mogelijke glimmers. Ik vind het soms ook heerlijk om even met een knuffel te knuffelen. Zet ze gewoon op jouw lijst.
Ik geloof dat wanneer je hier bewust mee aan de slag gaat, je steeds meer glimmers gaat ontdekken, dan kun je ze ook bewust in gaan zetten. Dan kun je bewust je glimmers opzoeken.
Word jij rustig van knuffelen met je kat?
Zoek hem of haar dan regelmatig op en knuffel er even mee. Praat ertegen. Lucht je hart.
Heeft het drinken van een kop vers gezette koffie of thee een kalmerend effect op je?
Neem dan echt even de tijd om bewust en met aandacht die kop te zetten en te drinken. Maak daar echt een moment van.
Voel je je vredig als je gaat wandelen?
Neem dan die pauze en ga even naar buiten.
Of gebeurt dit wanneer je katten-, honden- of babyvideo’s kijkt?
Zoek die dan op en neem daar even de tijd voor.
Je kunt dit elk moment van de dag doen en ik raad je ook zeker aan om dit regelmatig te doen.
Ook op de momenten dat het allemaal goed gaat en jij je goed voelt. Het is een extra boost voor jouw zenuwstelsel en je traint jezelf ermee om deze glimmers ook in je leven op te merken. Maar doe dit vooral wanneer je je getriggerd, opgejaagd of overweldigd voelt. Zodat je weer meer in de rusttoestand van jouw zenuwstelsel komt, voordat je verder gaat.
Glimmers leggen je focus op het positieve en veiligheid, neem daarom een glimmer met je mee.
We hebben niet altijd direct toegang tot onze glimmers en zeker niet allemaal. Daarom is het fijn om er meerdere op je lijst te hebben, zodat er altijd wel eentje is die je even in kunt zetten. En vergeet niet: ook je glimmer in gedachten voor je zien, helpt.
Dus zie even voor je hoe je partner een arm om je heen slaat. Of hoe je kat of hond bij je op schoot ligt. Hoe de golven op het strand slaan. De zon aan de lucht staat. Of de wind door de bomen waait.
Maar wat je ook kunt doen is een glimmer met je meenemen. Iets wat dat gevoel van veiligheid bij jou herstelt. Voor de één is dit een gelukssteen die je altijd in je jaszak bij je draagt. Voor de ander is het een klein knuffeltje wat altijd in je tas zit. Of die foto van je partner of kind(eren) die op je werkplek staat.
Of wat dacht je van een foto als achtergrond op je beeldscherm of telefoon? Van je partner, je kind of je huisdier. Of van een bos, een meer of een strand. Die kun je er altijd even bij pakken. Zelfs als je midden in een vergadering zit.
Raak je glimmer regelmatig aan als je even die bevestiging wilt voelen dat het goed is en dat je veilig bent. Of pak die foto erbij en kijk er even naar. Vaak is een klein momentje al genoeg.
Glimmers gebruiken in je dagelijkse leven
Maak een moodboard met jouw glimmers
Verzamel allemaal afbeeldingen en teksten en woorden die je doen denken aan jouw glimmers. Maak daarvan een mooie collage op een bord. Als je wilt, kan dit ook een digitaal bord in bijvoorbeeld Canva zijn of een bord op Pinterest met allemaal pins die je deze positieve energie geven.
Zet of hang dit bord ergens neer waar je hem regelmatig ziet. Bijvoorbeeld in de buurt van jouw werkplek of in de woonkamer. Of, in het geval van een digitaal bord, stel hem in als achtergrond op jouw beeldscherm.
Op die manier voed jij jouw brein regelmatig met de positieve energie van jouw glimmers. Laat jij je brein steeds weer zien dat er ook positiviteit in de wereld is en dat jij je veilig mag voelen.
Een gezonder zenuwstelsel met jouw glimmers
Jouw zenuwstelsel signaleert nu waarschijnlijk nog veel te vaak gevaar wat er niet is. Jouw brein is hyperalert voor bedreiging, terwijl de dreiging, als je eerlijk bent, vooral in je brein speelt.
Je zit veel te vaak of zelfs continu in het actieve deel van jouw zenuwstelsel.
Continu alert. Continu actief.
Je staat altijd aan.
Of je staat voor jouw gevoel bijna helemaal uit.
Je doet niets meer. Geniet nergens meer van.
En staat voor je gevoel stil.
Beide zijn niet goed voor je.
Zeker niet als ze te lang duren.
Je leeft dan continu in angst of je je daar nu bewust van bent of niet. Of je voelt je helemaal leeggetrokken door alles wat je nog moet doen, maar wat lijkt als een enorme berg die je moet trotseren. Met als gevolg depressie en/of burn-out.
Door bewust aan de slag te gaan met glimmers kun je ervoor zorgen dat je jouw zenuwstelsel minder belast en meer rust geeft. En vanuit die rustige stand kun je juist veel meer bereiken en kun je bewust op situaties in je leven reageren in plaats van dat je daar vanuit een trigger op reageert.
Dit helpt al als je het af en toe doet, maar hoe vaker je dit doet, hoe meer jij je brein traint om ook het positieve te zien en veiligheid te ervaren.
Hoe vaker je dit bewust doet, hoe vaker je ook onbewust de glimmers gaat zien.
En dan kan één glimmer nog zo klein en nietszeggend lijken.
Samen maken ze een enorm verschil in jouw leven.
Als therapeutische benadering zijn er verschillende bedenkingen te maken over triggers en glimmers.
Allereerst is het benoemen van triggers en glimmers vanuit een therapeutisch oogpunt positief, omdat het mensen bewust maakt van hun emotionele reacties en hen in staat stelt om te werken aan zelfregulatie.
Het bespreken van het autonome zenuwstelsel, met nadruk op de polyvagaal theorie van Stephen Porges, biedt een wetenschappelijk kader voor de reacties op triggers en glimmers. Dit kan cliënten helpen begrijpen waarom ze op bepaalde manieren reageren en de basis leggen voor therapeutische interventies.
Het aanmoedigen van cliënten om hun eigen glimmers te ontdekken en benoemen, evenals het bijhouden van een dagboek, kan een effectieve oefening zijn om meer zelfbewustzijn en veerkracht te ontwikkelen.
Het erkennen van positieve ervaringen en het actief zoeken naar momenten van rust en veiligheid kan bijdragen aan emotionele regulatie.
Daarentegen is het van belang om te benadrukken dat het omgaan met triggers en het inzetten van glimmers geen vervanging is voor diepgaande therapeutische verwerking van trauma’s of pijnlijke ervaringen.
Terwijl glimmers kunnen helpen bij het reguleren van emoties op korte termijn, is het belangrijk om te benoemen dat langdurige impactvolle traumatische ervaringen professionele begeleiding vereisen.
Tot slot, het aanmoedigen van cliënten om glimmers te integreren in hun dagelijks leven als een manier om het zenuwstelsel te reguleren, kan een nuttige aanvulling zijn op therapeutische interventies, mits dit wordt afgewogen met de individuele therapeutische behoeften en de ernst van de ervaren triggers.
Vragen voor jou
- Welke dagelijkse situaties of ervaringen geven jou een gevoel van rust en veiligheid, en hoe bewust ben je hiervan?
- Wat zijn jouw persoonlijke glimmers, en hoe zou je ze actiever kunnen inzetten in je dagelijks leven?
- Hoe denk je dat het ontdekken van jouw glimmers kan bijdragen aan het reguleren van stress en het ervaren van positieve emoties?
- Welke kleine momenten in het leven zorgen ervoor dat je even de stress van alledag vergeet en je volledig kunt ontspannen?
- Op welke manieren zou je jouw brein kunnen trainen om meer aandacht te besteden aan positieve signalen van rust en veiligheid in plaats van direct te reageren op triggers?
Wat gaat er door je heen terwijl je deze post leest?
Jouw gedachten, gevoelens en ervaringen zijn ontzettend waardevol voor ons, want iedere perspectief is uniek en verbonden met het geheel. Je ervaringen kunnen betekenis hebben voor iemand anders. In deze bijzondere tijd wil ik benadrukken hoezeer ik om jou geef. Hoe zorg jij voor jezelf en je dierbaren terwijl je die speelse levenslust behoudt?
Ik daag je uit om zorgvuldig te zijn, maar ook om met moed nieuwe kansen te omarmen. Wie weet welke geweldige avonturen er op je pad kunnen komen! Ik kan niet wachten om je reacties te lezen! Laten we samen een inspirerende dialoog beginnen in de commentaarsectie hieronder!
Als deze blog je aanspreekt, deel hem dan alsjeblieft.
Door te delen kunnen we nog meer mensen inspireren en ondersteunen op hun reis. Vergeet niet om ons te volgen op sociale media. Laat je stem horen door een reactie achter te laten en de tekst een duimpje omhoog te geven. Ontzettend bedankt voor je steun!
Toxische individuen en organisaties kunnen soms veel schade aanrichten, maar laten we ons richten op de positieve veranderingen die we zelf kunnen bewerkstelligen.
We bieden jullie gratis mogelijkheden aan om te groeien, met zelfzorgtips, helende oefeningen en manieren om trauma’s te verwerken. Samen kunnen we echt een verschil maken!
Door op de afbeelding hierboven te klikken kun je contact met me nemen via Whatsapp, messenger, mail en sociale media!
Ik moedig jullie aan om door te zetten!
Annemie Persyn-Declercq
We zijn benieuwd naar je reactie hieronder!Reactie annuleren