Jezus bad dat zijn kerk één zou zijn, dat er eenheid in de kerk zou zijn. Paulus hekelde verdeeldheid in de kerk. De psalmist dacht na over hoe goed en aangenaam het is als verwanten in eenheid leven. We zijn nog ver verwijderd van het realiseren van deze visie van eenheid in de kerk.

Jaren geleden maakte H. Richard Niebuhr het punt duidelijk:

“ Denominationalisme in de christelijke kerk is zo’n niet erkende hypocrisie…. Het vertegenwoordigt de aanpassing van het christendom aan het kastenstelsel van de menselijke samenleving… De verdeling van de kerken volgt nauw de verdeling van mannen in de kasten van nationale, raciale en economische groepen. Het trekt de kleurlijn in de kerk van God; … het zet de rijken en armen apart aan de tafel van de Heer, waar de gelukkigen kunnen genieten van de overvloed die ze hebben gegeven, terwijl de ander zich voedt met de korsten die hun armoede biedt. ”

Wat betekent eenheid in de kerk?

Betekent het dat iedereen hetzelfde is? Behelst eenheid dat iedereen in dezelfde stap marcheert? Betekent dit dat iedereen het overal over eens is? Omvat eenheid het uittrommelen van verschil en diversiteit?

Helaas, soms wel. Bevrijdingstheologen hebben ons eraan herinnerd dat het aandringen op eenheid leidt tot hiërarchische systemen van overheersing. De Pax Romana was een soort hefboomwerkingseenheid. Van iedereen eisen dat ze zich aansluiten bij de dictator of de leider, of anders, is er geen eenheid.

Het is tirannie.

Als de kerk op eenheid heeft aangedrongen, zo blijkt uit de geschiedenis, heeft ze de neiging gehad om degenen aan de rand te verdringen. In die tijdperken modelleerde de kerk zichzelf naar het rijk.
In sommige denominaties kan eenheid die imperiale vorm aannemen, maar wordt vaker bereikt door theologische of confessionele trouw te eisen, of door in overeenstemming te zijn met eurocentrische modellen van organisatie, ecclesiologie, theologie, liturgie, enzovoort. We denken dat we de juiste, pure theologie en ecclesiologie omhoog tillen, terwijl het in feite de Europese theologie en ecclesiologie is die we centraal stellen.

In veel opzichten vertegenwoordigt dit de uitdaging waarmee we in de kerk van vandaag worden geconfronteerd.

Het probleem met een monochromatische kerk is dat het moeilijk wordt om te herkennen welke werkelijkheden in de kerk cultureel zijn en welke evangelisch (dat wil zeggen, gecentreerd op het evangelie). Een eendimensionale kerk verkondigt een eendimensionaal evangelie. Hoe creëren we een inclusief, samenhangende kerk zonder witwassen van de diversiteit?

Gelukkig heeft de christelijke traditie genoeg voorbeelden om ons de weg te wijzen.
Eenheid in de kerk zonder in te boeten aan diversiteit lijkt op hybriditeit. Hybriditeit ontmantelt hegemonie.

De incarnatie, in het centrum van ons geloof, leidt de weg.

Jezus is waarlijk God en waarlijk mens. Zijn menselijkheid offert zijn goddelijkheid niet op, noch offert zijn goddelijkheid zijn menselijkheid op. God demonstreert de ultieme zelfledigende dynamiek van goddelijkheid, een die vreemd is aan de Romeinse theologie, door de vorm aan te nemen van een menselijke slaaf (Filippenzen 2).

Deze theologie van het kruis ondermijnt theologieën van suprematie en overheersing.

Het kan onze gids zijn als we nadenken over de eenheid in de kerk. God openbaart de grootste waarheid van het bestaan door solidariteit aan te gaan met de laagste levensvorm in het Romeinse rijk: slaven. Dit is de essentie van een christelijke gemeenschap, als we eenheid in de kerk willen hebben, christelijke eenheid,

Virgilio Elizondo heeft ons geholpen de hybriditeit van Jezus’ aardse identiteit te begrijpen. Hij kwam uit Galilea, een kruispunt van naties en handelsroutes, een deel van het land waar joden met heidenen waren getrouwd. Als Galileeër had hij een herkenbaar accent. Als een mestizo werd er op hem neergekeken door mensen van zuivere afkomst. Dit is vaak waar God beweegt: in de marge. Zijn we bereid om daarheen te gaan, of zullen we eisen om het centrum te zijn?

Pinksteren is weer een voorbeeld van eenheid te midden van verscheidenheid.

De Geest wordt uitgestort op alle vlees zoals Joël beloofde: mannen en vrouwen, jong en oud. Niemand heeft een monopolie. Mensen van over de hele wereld vinden een eenheid van de Geest die hun nationale verschillen overstijgt. Het gebeurt op het snijvlak van cultuur.

Het gebeurt in hybriditeit. Contra-intuïtief zullen we de bedrieglijke, onderliggende, mystieke eenheid van de Geest pas vinden als we een manier vinden om de volledige diversiteit van het lichaam van Christus te omarmen. De manier zal zijn om degenen in de marge aan te spreken.

Bovendien biedt Drie-eenheid zondag ons een venster op het goddelijke.

De Chalcedonische formule verkondigt één God in drie personen. Eén God, homousios, zonder een van de drie personen op te offeren. De Godheid is een gemeenschap van eenheid binnen diversiteit. De Drie-eenheid modelleert divers gemeenschappelijk leiderschap.

Het icoon:De Drie-eenheid, door Andrei Rublev, 15e eeuw.
De Drie-eenheid wordt afgebeeld als de drie engelen die aan Abraham verschenen bij de eik in Mamre in Genesis 18. Samen met eenheid, harmonie, liefde en vrede, beeldt het pictogram gelijkheid en androgeen uit zonder hiërarchie.

De apostel Paulus ervaart deze diversiteit in de hybriditeit van het leven in Joodse en niet-Joodse werelden.

Hij verkondigt een eenheid van allen die “in Christus” zijn, ongeacht hun afkomst, spijswetten of zelfs religieuze praktijken die zo heilig zijn als de besnijdenis. Eenheid is niet afhankelijk van taal, aanbiddingspatronen of zelfs God-taal. In Athene identificeert Paulus een van hun goden, de onbekende god, en introduceert die god als de gekruisigde. Vítor Westhelle zegt: “Zie, de hybride God.”

Het is bewonderenswaardig en zelfs wenselijk dat de bisschoppen met één stem willen spreken. De uitdaging is dat die stem vaak dezelfde mainstream stem is die ondergeschikte en uitgebuite volkeren, theologieën en denkwijzen buitenspel zet. We kunnen manieren vinden om met één stem te spreken, maar wiens stem? De stemmen van de bisschoppen?

Nee, het moet de stem zijn van de hongerigen, de immigranten, de verachten en de gehandicapten. Om dit te doen, zullen we die stemmen vooraan in de zaal en bovenaan onze agenda moeten plaatsen, als prioriteit van ons werk. Onze missie zal zijn om Christus te vinden in de ander, waar hij heeft beloofd te zijn (Matteüs 25:35-45).

Voor Niebuhr was eenheid geen uniformiteit.

Het was rijk en arm aan dezelfde tafel, wat inzet en veel speelruimte vereist. We kunnen dit. Het is binnen handbereik als we bereid zijn er onze Poolster van te maken. Bovendien zullen we ons moeten concentreren op de gemarginaliseerden in plaats van op de territoriale geschillen en polemieken van Noord-Europa in de 16e eeuw.

Daarbij zullen we ons moeten onderdompelen in het leven van immigranten, vluchtelingen, mensen met een handicap en iedereen die door de wereld wordt veracht en afgewezen. We zullen de luidruchtige, boze machthebbers die dreigen hun aanbod achter te houden als we de status-quo niet handhaven waarvan ze profiteren moeten afwijzen.

We kunnen deze ontologische verschuiving maken.

Dat kunnen en moeten we absoluut. Totdat we dat doen, zullen al onze pogingen om eenheid te smeden in werkelijkheid uniformiteit smeden, wat onvermijdelijk zal resulteren in uitingen van suprematie.

Vertaling tekst Bisschop Michael Rinehart

Het narcisme in de kerk en in de samenleving belet dat we de essentie van gemeenschap verliezen. Ondertussen worden nog steeds slachtoffers gemaakt door misbruik, o.a. door spirituele narcisten. Evangelisatie is precies partij kiezen voor de mensen, groepen en gemeenschappen die afgewezen en uitgesloten worden.

Zijn we in harde narcistische tijden beland? video

Meer over de ongekende vermogens van NLP.

Een vuurtoren van zelfzorg en solidariteit

In ‘God Forbid’ zijn Jerry en Becki Falwell de belichaming van evangelische hypocrisie

Evolutie weg van narcisme is maatschappelijk nodig. Deel 1

Evolutie weg van narcisme is maatschappelijk nodig. Deel 1